donderdag 26 november 2015

GRAVENHOF - 30 jaar vechten in de schaduw van de politiek


Zaterdag opent het cultuur- en jeugdcentrum van Hoboken, kortweg Gravenhof, zijn deuren. Hiermee heeft Hoboken eindelijk waar het al lang recht op heeft: een cultuurcentrum. Eindelijk, want al van in de jaren '80 van vorige eeuw trachtte de Culturele Raad van Hoboken een eigen cultuurplek voor Hoboken te realiseren. Steevast kregen we tegenwind, zowel in de stad als in het district. De belangrijkste argumenten waren dat Hoboken er geen recht op had binnen de bestaande categorieën - wij besparen u de ingewikkelde regelgeving van die dagen -, dat het Cultureel Centrum De Kern in Wilrijk vlakbij was en tenslotte dat we niet moesten klagen vermits we al een boekerij hadden.

We hielden vol. Voor elk groot pand dat er vrij kwam in het district, dienden we een advies in bij de gemeenteraad. Jawel, die van 't stad. Bazar Agnes, De Kleine Winst, Cinema Agora, ze passeerden allemaal de revue. De "wijven" van de culturele raad van die dagen (intimi weten wie wij bedoelen) bezochten de locaties, en schreven rapporten.

Intussen werden door diezelfde culturele raad op diverse locaties allerhande culturele activiteiten georganiseerd: klassieke concerten, een Jazzfestival, een eenakterfestival, tentoonstellingen voor lokale kunstenaars, Open Monumentendag enz. Alle kosten van de evenementen werden uit eigen zak voorgeschoten en meestal pas vele maanden later terugbetaald. Er was samenwerking met de Muziekacademie met de theaterklas van Herbert Flack en met de Kunstacademie waar Jan Van Riet directeur was. Van cultuur- en andere antennes was nog geen sprake.

In 1999 kwam er geheel onverwacht nog een pand vrij. In het Gravenhof aan de Louisalei dat vanaf midden de jaren '80 dienst deed als politiekantoor,  was brand gesticht. De politie verhuisde. Jaren van leegstand waren het gevolg. Op een bepaald moment werd er zelfs op afbraak aangestuurd. Sommigen zagen dit immers als de uitgelezen plek voor een nieuw administratief centrum. Allerhande kwakkels over de bouwvalligheid van de oude directeurswoning werden de wereld ingestuurd. 

Met een ambtenaar van monumentenzorg slaagden we erin het pand te bezoeken en foto's te nemen. Zwarte muren en plafonds met brand- en waterschade dat wel, maar allerminst een bouwval. De elektriciteit werd afgesloten, de verwarming uitgezet (jawel) en enkele ramen gesloten. Ventilatie is goed, maar insijpelende regen is redelijk nefast. Een lijvig rapport - het zoveelste in de reeks - werd opgemaakt. 

Het Gravenhof bleef overeind maar de deuren bleven gesloten, tot in 2007 het locatieproject Casa Louisa er neerstreek. "Hoboken krijgt zijn eigen Roma", blokletterden de kranten. Enthousiasme bij de één, woede bij de ander. Enkele buurtbewoners vreesden in meer dan een opzicht overlast en namen juridische stappen. Een half jaar na de vliegende start, was het cultuurhuis alweer dicht. Tot nu dus.


En de rol van de cultuurraad in dit nieuwe verhaal? Zelf activiteiten organiseren is er niet meer bij. Maar de adviesraad heeft vier afgevaardigden  in de Raad van bestuur van de VZW Lokaal cultuurbeleid, zeg maar het bestuursorgaan van het Gravenhof. Daarenboven moet het bestuur van de cultuurraad advies geven over de jaarlijkse actieplannen en de werkingsverslagen van de cultuurwerking.

Doorwegen doet onze stem niet. Maar we laten ze wel horen. Onze adviezen zijn niet bindend. Toch zullen wij onze opdracht blijven vervullen, streng maar rechtvaardig, nog steeds in de schaduw van de politiek.

Wij danken de vorige bestuursploeg die het pad heeft geëffend en de huidige die de werken liet uitvoeren. Wij klinken op het resultaat en wensen iedereen in het huis heel veel succes. Van harte.

Maar wij blijven op onze qui vive, omdat wij dit verplicht zijn aan al onze voorgangers die mee gevochten hebben voor deze plek en helaas nu vergeten zijn en vooral omdat wij dit verplicht zijn aan de Hobokenaar.